Edelstenen zijn natuurlijke mineralen met bijzondere eigenschappen die op verschillende manieren ontstaan zijn in een proces dat soms wel miljoenen jaren duurt. Mineralen bestaan uit één of meerdere atomen. Er zijn in de aarde ongeveer 80 soorten elementen gevonden en deze elementen hebben ruim vierduizend mineralen gevormd zoals ijzer en koper. Edelstenen bestaan meestal uit 2 tot 3 verschillende mineralen die een constante chemische samenstelling hebben en een regelmatige inwendige structuur. De mineralen zijn als het ware samengeklonterd tot een edelsteen. De kleur en hardheid van de edelsteen wordt bepaald door de combinatie van de aanwezige mineralen. Een heldere kwarts bijvoorbeeld bestaat slechts uit één mineraal. Amethist krijgt zijn kenmerkende paarse kleur door de aanwezigheid van ijzer en de Rozenkwarts krijgt zijn roze kleur door de aanwezigheid van Titanium.
Een edelsteen hoort eigenlijk loepzuiver te zijn zonder enige vertroebeling en een hardheid hebben van 7 - 10 op de schaal van Mohs. Goede voorbeelden hiervan zijn Robijn, Saffier en natuurlijk Diamant. Stenen die niet voldoen aan deze criteria worden vaak aangeduid als halfedelstenen. Deze term werd in 1967 afgeschaft door de sieraden industrie vanwege het onjuiste karakter. Vandaag de dag spreken we dan ook gewoon over edelstenen.
De eigenschappen van de mineralen bepalen ook de rangschikking van de atomen of kristalstructuur. Bij een kristal zijn de moleculen of atomen gerangschikt volgens een regelmatig patroon of rooster waarbij een verschil wordt gemaakt tussen macrolijne en microlijne kristalstructuren.
- Een macrolijne kristalstructuur is met het blote oog te zien zoals Bergkristal en Citrien.
- Een mircolijne kristalstructuur is met het blote oog niet te zien. Je hebt een microscoop nodig om de kristallijne structuur te ontdekken zoals bij Rozenkwarts.
Alle edelstenen en kristallen bestaan dus uit mineralen, maar niet iedere mineraal is een edelsteen of een kristal. Dit hangt af van elementen zoals hardheid, complexiteit van samenstelling en de aan- of afwezig zijn van een kristallijne structuur.
Martijn Antonius
in 1967 is inderdaad de term half edelstenen afgeschaft in Nederland door de industrie, de handel of wat voor naam je het ook wilt geven. Mocht hierover meer informatie willen dan kun je veel vinden op het Internet.